داربوکا

داربوکا از ادوات پرکاشن و در واقع نوعی درام است که می توان گفت از بقایای درام های باستانی است که در مراسم مذهبی و فرهنگی اقوام مختلف از ادوات اصلی موسیقی بشمار می رفت. از زمان های گذشته ضرب و ریتم بخش جدایی ناپذیر مراسم مذهبی در بین ادیان و فرقه های مختلف بوده و هست و نقش زیادی در بیان افکار، عقاید و احساسات یک قوم ایفا می کند. حتی گاهی در محیط هایی که خفگان حکم فرما بوده زبانی برای بیان اعتراضات می باشد. از این حیث داربوکا نقش مهمی در موسیقی بزمی و عرفانی گذشته داشت است. این ساز همانند جیمبه که نوعی ساز آفریقایی است و ریشه تمام سازهای کوبه ای است، دارای صدایی پر معنا است. این ساز در حاشیه خلیج فارس طرفداران زیادی دارد و با نام های تیمپو، دمبو و دربونگه نیز شناخته می شود. داربوکا در واقع تغییر یافته شکل تمبک است که شباهت های زیادی از نظر شکل ظاهری دارد. اما نحوه نواختن و رنگ صدایش با تمبک کاملا متفاوت است.

ریشه داربوکا به واژه «دَرَبَ» به معنی ضربه زدن است که هزاران سال پیش از میلاد مسیح در بابل و سومر مرسوم بوده است. در برخی مناطق و در معابد داربوکا دارای اندازه بزرگ و در مراسم مذهبی به حالت نشسته نواخته می شد.

داربوکا ساز اصیل خاورمیانه است که امروزه بخش جدایی ناپذیز موسیقی عربی و ترکی است.

در فرهنگ ایرانی داربوکا به نام تمپو یا ساز تمپو عرب شناخته می شود و در موسیقی فلکلوریک، پاپ و ریتمیک کاربردی تر است. همچنین در موسیقی سنتی و تلفیقی طرفداران خود را دارد. اما بیشترین طرفداران این ساز در موسیقی نواحی جنوب ایران یا موسیقی بندری است.

در دنیای مدرن امروزی که موسیقی مرزها را شکسته و دیگر محدود و محصور در یک منطقه و ناحیه نیست داربوکا طرفداران جهانی خود را دارد بخصوص در موسیقی سبک الکترونیک در بین ملیت های گوناگون هندی، اروپایی، آفریقایی و حتی غربی جایگاهی در بین طرفداران خود دارد و برای خلق آثار بیاد ماندنی نقش ویژه خود را ایفا می کند

نام‌های دیگر داربوکا

داربوکا نوعی ساز کوبه ای و ریتمیک است که در فرهنگ های مختلف نام های متفاوت دارد. در ایران این ساز به تمپو معروف است.

از معروفترین نام ها که این ساز با آن شناخته می شود عبارتند از:

* گابلت درام ( Goblet Drum )

* چَلیس درام ( Chalise Drum )

* تارابوکا ( Tarabuca )

* دِبوکا ( Debuca )

* دومبِک ( Dumbec )

* تبلا ( Tabla )

اجزا و ساختار ساز داربوکا

داربوکا دارای بدنه ای از فلز است که از جنس آلومینویم، مس و چدن ساخته شده و جنس  پوست آن از پوست مصنوعی است. پوست‌های مصنوعی همچون پوست شفاف، پوست پاور بیت، پوست فیبر رمو است. نوع فلزی آن دارای محفظه صوتی کوچک است که پوست توسط پیچ و مهره به ساز متصل شده است این پیچ و مهره ها تاثیر زیادی در ریز یا بم کردن صدای ساز دارند.

در برخی موارد از سفال و سرامیک  برای ساخت این ساز استفاده می شود که جنس پوست آن طبیعی است. نوع سفالی و سرامیکی آن دارای پوست ماهی و بز است. بطور کلی تمپو سفالی از قدمت دیرینه ای برخوردار است و شکل تنه آن بصورت استوانه تخم مرغی بوده و گلویی ندارد در این نوع تمپو پوست را با سریش یا چوبی به دهانه ساز متصل می کنند و یا با طناب پوست را به دهانه متصل می کنند. برای افراد مبتدی و جهت آموزش انواع پلاستیکی این ساز در بازار موجود است که مقرون به صرفه و از قیمت پایینی برخوردار است.